شعر خموشی و خموشی شعر: مطالعۀ تطبیقی بن‏مایۀ «سکوت» در اشعار مولوی و ویتمن

Authors

علیرضا انوشیروانی

علی ارفع

abstract

مولانا جلال الدین و والت ویتمن را می‏توان از بزرگ‏ترین و تأثیرگذارترین شاعران جهان به شمار آورد. نیکلسون، مولانا را بزرگ‏ترین شاعر عارف دوران معرفی می‏کند و سازمان ملل سال 2007 م را به نام مولوی نام‏گذاری می‏کند. والت ویتمن نیز گرایشی عارفانه داشت و پدر شعر نو آمریکا لقب گرفته است و در کنار امرسون و تورو، ستون سوم تثلیث جنبش «تعالی‏گرایی ادبی» را شکل می‏دهد. با وجود تفاوت های زبانی، فرهنگی، زمانی و مکانی، هر دو شاعر زبان و نطق را برای بیان مفاهیم متعالی و معنوی ناتوان می بیند و ناگزیر مخاطب را به سکوت و خموشی دعوت می‏کنند. بدون شک، دو شاعر در بن مایۀ «سکوت» تفاوت هایی نیز با هم دارند که ریشه در فرهنگ و زبان آن ها دارد. مولانا بی پروا به نفی زبان پرداخته تا جایی که تعدادی از غزلیات وی به خموشی ختم می‏شوند. ویتمن نیز جسته وگریخته از خموشی دم می‏زند، اما «خموشی» وی نه در کلام، بلکه در دعوت برای یکی شدن با طبیعت است. نگارندگان این مقاله برآنند تا با استفاده از نظریۀ «تشابهات بدون ارتباطات» و «قرابت معنوی» فرهنگ ها در قلمرو ادبیات تطبیقی به بررسی بن مایۀ سکوت و خموشی در اشعار این دو شاعر بپردازند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جلوه‌های مرگ در شعر مولانا و ویتمن

یکی از پدیده‌های عالم، مرگ است که در ادبیات ایران و جهان، نظر شاعران و نویسندگان بزرگ را به خود، جلب کرده است. در این مقاله، سعی شده دیدگاه‌های برجستۀ دو شاعر ایرانی و آمریکایی  با یکدیگر مقایسه گردد. در این مقایسه، معلوم گردید که اعتقادات عرفانی و معنوی هر دو شاعر، باعث گردیده نگاه آنها به پدیده مرگ، نگاهی سطحی و عاجزانه نباشد. آنها مرگ را زندگی و تولّدی دیگر، تعبیر کرده‌اند، چنین مرگی نه تنها ...

full text

بررسی تطبیقی جلوه های عرفان در اشعار سپهری و ویتمن

سهراب سپهری و والت ویتمن دو شاعر از شرق و غرب این کره خاکی هستند که با الهام از عرفان شرقی هر کدام راه خود را در این مسیر پر پیچ و خم شناخت حقیقت می‌پیمایند و در طول این راه، گاهی به گونه ای شگفت آور به نکات مشترک فراوانی که بسیار قابل تعمّق می باشد، می رسند. هر دو از طبیعت، مرگ، زندگی، عشق و نیکی به دیگران و وظیفه‌ی خطیر شاعر سخن می گویند و در پی کشف راز عالم وجود می باشند. در این سیر و سلوک رد...

full text

تحلیل نمادپردازی در شعر نیمایی (مطالعۀ موردی اشعار پنج شاعر)

نمادگرایی یکی از جریان­های مهم شعر نیمایی است که شاعران معاصر هر کدام به نسبتی در این جریان شعری سهمی دارند. بررسی جریان نمادگرایی در شعر نیمایی حاکی از آن است که نگرش و جهان­بینی شاعر و زمینۀ اصلی اشعار او در تحلیل و تأویل نمادها نقش محوری دارد. هر شاعری متناسب با علائق، افکار و ارزش­های خود، لحن و فضایی را ترسیم می‌کند که بار معنایی نمادها نیز به این ساختار بستگی دارد. این مقاله با هدف تحلیل ...

full text

هنجارگریزی معنایی در شعر مولوی و ابن‌فارض

هنر شاعران در این است که با استفاده از شگرد هنجارگریزی که از جمله وجوه "رستاخیز واژگان" است به کلمات جان بخشیده و علاوه بر ایجاد زیبایی در کلام خود باعث لذت ادبی مخاطب ‌شوند. ماهیت فرامنطقی، عقلی و عرفی معانی و حقایق عرفانی از یک سو و محدودیت حوزه کارآیی زبان از سوی دیگر باعث شده است که عارفانی هم‌چون ابن‌فارض و مولوی از زبان و بیانی هنجارگریخته استفاده نمایند. در این جستار با استفاده از روش تو...

full text

نمادشناسی تطبیقی رنگ در شعر و نقاشی پایداری (مطالعۀ موردی: اشعار قیصر امین پور و نقاشی‌های کاظم چلیپا)

شعر و نقاشی، ابزار زیبایی­آفرین در حوزۀ مقاومت و پایداری­اند که تصاویر ذهنیِ بدیع و زیبای هنرمند را انعکاس می­دهند. قیصر امین­پور (شاعر انقلابی) و کاظم چلیپا (نقاش انقلابی) با خلق مضامین بکر پایداری و القای پیام انقلابی، حس وطن­دوستی و مبارزه با ظلم را در مخاطب برمی­انگیزند. بهره­گیری این دو هنرمند از عنصر نمادین رنگ -که از ناخودآگاه جمعی هنرمند سرچشمه می­گیرد- برای همین منظور است؛ بنابراین، تأث...

full text

جایگاه قدسی شعر مولوی

  مثنوی مولوی با وجود شباهت های معنایی و فکری با مثنوی های تعلیمی پیش از خود و حتی با وجود برتری نسبی آثاری چون حدیقه سنایی و مثنوی های عطار از دیدگاه زبان ادبی و ظرافت های هنری، بیش از آنها مورد استقبال خوانندگان و مخاطبان خاص و عام قرار گرفته و شهرت بیشتر یافته است. نظر نگارنده بر آن است که یکی از عوامل اصلی بقا و تداوم شهرت روزافزون مثنوی به سبب خروج از عادت،عادت گریزی مثنوی، به خصوص در نظم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دوفصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش های ادبیات تطبیقی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN ۲۳۴۵-۲۳۶۶

volume 3

issue شماره 2 (پیاپی 6) 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023